Hekimlerin en çok merak ettiği konulardan biri de becayiştir. Becayiş yapabilen çok kişi olmadığından (çok kolay bir şekilde istifa edip farklı seçenekleri deneyen bir meslek grubu olduğumuz için) bugüne kadar doktorların becayiş işlemleri hakkında sağlıklı bir içerik üretilememişti. Bu başlıkta detaylı şekilde hekimlerin becayiş işlemlerini açıklamaya çalışacağım.
Kanunlarda ve Mevzuatlarda Becayiş
Hekimler 657 sayılı kanuna tabii memurlardır. Becayiş işlemimin yapılabileceği 657 sayılı kanunda belirtilmiştir, memurlara tanına bir haktır.
657 sayılı kanunun 73.maddesi "karşılıklı olarak yer değiştirme" durumunu açıklamaktadır. Madde şu şekildedir:
Madde 73 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul; 15/5/1975 - 1897/1 md.)
Aynı Kurumun başka başka yerlerde bulunan aynı sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını isteyebilirler. Bu isteğin yerine getirilmesi atamaya yetkili amirlerince uygun bulunmasına bağlıdır.
657'deki bu kanun maddesine göre becayiş yapabilmek için şu şartlar sağlanmalıdır:
- Karşılıklı yer değiştirecek kişilerin aynı kurumda görev yapmaları (örn: her ikisinin de Sağlık Bakanlığına bağlı memur olması gibi)
- Karşılıklı yer değiştirecek kişilerin başka görev yerlerinde bulunması (aynı il içinde becayiş işlemine izin verilmiyor, kişiler farklı illerde bulunmalı)
- Karşılıklı yer değiştirecek kişilerin aynı hizmet sınıfında olması (pratisyenler ile pratisyenler gibi, uzmanlar içinse aynı uzmanlık sınıfında olmaları gerekiyor)
- Karşılıklı yer değiştirecek kişilerin idarecilerinin becayişi uygun bulmaları
Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 29.maddesinde karşılık yer değişikliğinin nasıl yapılabileceği açıklanmıştır. Buna göre:
Karşılıklı yer değiştirme
MADDE 29 – Aynı hizmet bölgesi illerde aynı unvan ve branşta (Değişik ibare:RG-2/3/2018-30348) standardın uygun olması hâlinde karşılıklı olarak yer değiştirebilir.
Sağlık Bakanlığı çalışanlarının karşılıklı yer değişikliği talebinde bulunabilmeleri için aynı hizmet bölgesi illerde bulunmalı, unvanları ve branşları aynı olmalıdır.
Becayişin (karşılıklı yer değiştirme) yapılamayacağı konusunda birçok yerde bilgiler yer alsa da bu bilgiler doğru değil. Uygun şartlar sağlandığında becayiş yapılabiliyor. Peki becayiş nasıl yapılır?
- Öncelikle sizle yer değiştirmek isteyecek hekimi bulmanız gerekiyor. Yer değiştireceğiniz hekim sizin yerinize gelecek, siz de onun yerine gideceksiniz. Bulmak biraz zor olabilir.
- Her ikinizde aynı branşa ve aynı uzmanlığa sahip olmalısınız. Mesela ikiniz de genel cerrah veya pratisyen hekim olmalısınız. Uzman ile pratisyen becayiş yapamaz, farklı uzmanlıklar becayiş yapamaz.
- Her iki hekim de hastanelerinin veya kurumlarının özlük birimlerine başvuruyor. Verilecek dilekçede size ait bilgiler yer almalı ve karşılıklı olarak yer değiştireceğiniz hekimin de sicil bilgileri yer almalı. Her iki hekim de kendi kurumlarına bu dilekçeleri ulaştırmalılar.
Becayiş dilekçeleri daha sonra bakanlığa gönderilecek ve bakanlık yetkililerince değerlendirilecek. Yasal mevzuata uygun ise becayişe izin verilecek ve her iki hekime durum bildirilecek. Ortalama olarak 2-4 hafta süresinde yanıt veriliyor. Daha sonra becayiş işlemleri yapılarak kişiler yer değiştirecek.
Akla gelen diğer bazı sorulara da cevap verelim:
Aday memurluk tamamlanmadan becayiş yapılabilir mi?
- Yukarıdaki yasal maddelerden de göreceğiniz üzere hiçbir yerde aday memurluk geçmiyor, bu nedenle bir kısıtlama oluşturmuyor. Aday memur statüsündeki hekimler de becayiş yapabilirler.
DHY tamamlanmadan becayiş yapılabilir mi?
- Yukarıdaki yasal maddelerden de göreceğiniz üzere hiçbir yerde DHY süresi geçmiyor, bu nedenle bir kısıtlama oluşturmuyor. DHY'sini bitirmemiş hekimler de becayiş yapabilirler.
- Hem aday memurluk hem de DHY kısıtlama oluşturur şeklinde bir bilgi dolanıyor çeşitli yerlerde, bu bilgi doğru değildir. Kağıt üstünde 657'ye bağlı olan tüm hekimler uygun şartları sağladıklarında becayiş yapabilirler.
