Sağlık Bakanlığının bu noktada nasıl bir yol izlediğine dair direkt olarak resmi belge veya yazı bulunmamaktadır. Bu konuda birbirinden farklı işleyişler ile karşılaşıldı şu ana kadar, cevabın alt bölümünde detaylı açıklama yer almaktadır.
Bildiğiniz üzere yeni atanan hekimler memuriyet statüsünde çalışırlar. Göreve başlama, cezalar ve diğer konular 657 sayılı kanuna göre düzenlenir. Şimdi burada 657'de yer alan iki kanun maddesi üzerinden değerlendirme yapacağız.
İlk madde işe başlamama durumunda yapılacak işlem ile ilgili.
İşe başlamama halinde yapılacak işlem:
Madde 63 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) (Değişik: 12/5/1982 - 2670/24 md.)
Bir göreve ilk defa veya yeniden atananlardan belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın 62 nci maddedeki süre içinde işe başlamayanların atanmaları iptal edilir ve bunlar 1 yıl süreyle Devlet memuru olarak istihdam edilemezler.
Bu madde müstafi kalındığında ne ile karşılaşılacağını açıklıyor. Bir sonraki adımda ise yukarıdaki maddede yer alan "62 nci maddedeki süre içinde" ifadesindeki 62.maddeyi içeriyor.
Atamalarda görev yerine hareket ve işe başlama süresi:
Madde 62 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.)
İlk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle;
- a) Aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirlerinin kendilerine tebliğ gününü,
- b) Başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde o yere hareket ederek belli yol süresini,
izleyen iş günü içinde işe başlamak zorundadırlar. Savaş ve olağanüstü hallerde bu süre Cumhurbaşkanı Kararı ile kısaltılabilir.
Bu iki maddenin toplamından şu çıkarımları yapabiliyoruz:
- Göreve başlamayanlar 1 yıl boyunca yeniden memuriyete dönemezler.
- Atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ gününden itibaren belirli süreler içerisinde göreve başlamak zorundadırlar.
- DHY atamasında kura çekimi atama emiri değildir, atama emiri tebligatın yayınlanmasıdır.
- Bu durumda müstafiliğin başlangıcı 657'ye göre atama emiri (tebligat) ile birlikte başlıyor.
İlgili yasal maddelere göre müstafiliğin başlangıcı tebligat ilanı ile birlikte oluyor, çünkü tebligat isim listesi ve metninden sonra ancak göreve başlayabiliyorsunuz.
Ancak bu noktada bazı problemler var:
- Güvenlik soruşturması/arşiv araştırması nedeniyle bazı hekimlerin tebligatları geç geliyor. Aynı gün kurası çekilmiş kişilerden tebligatı geç gelip de müstafi kalanların ceza başlangıç zamanı ne zaman olacak? Kura tarihi mi, ilk tebligat günü mü yoksa kendilerine aylar sonra gelen tebligat tarihi mi?
- MSB kadrosuna yerleşen hekimlerin işe başlamaları ortalama 4-6 ay sürüyor, bu kişiler müstafi kalacak olurlarsa ceza başlangıç zamanı ne zaman olacak? Kura tarihi mi, ilk tebligat günü mü yoksa MSB ile çağrıldıkları gün mü?
İşte bu noktalardaki karmaşa nedeniyle şu ana kadar müstafiliğin başlangıcı olarak kura tarihinin baz alındığını gördük. (Kesin bir bilgi değil, genel bir çıkarım.) Yasaya göre tebligat günü olması gerekirken işleyişteki problemler nedeniyle kura tarihi gibi net bir tarih baz alınabiliyor.
Çünkü aynı atamaya katılan hekimler için ortak tarih kura tarihi oluyor. Atanan hekimler arasında yüzlerce kişi aylar aylar sonra işe başlayabilecek, bu kişilerin müstafiliğinin başlangıcının hesaplanması oldukça zor ve belirsiz.
Yine de tekrardan belirtelim, burada net bir bilgi yok, açık bir metin yok, net yanıt veren bir bakanlık yetkilisi yok.
Bakanlık personelinin verdiği muallak bilgiler var. (Bakanlığa ulaşan birçok hekime kura tarihi bazı alınacağı söylense de, bir kısım hekime tebligat tarihi baz alınır diye cevap verildi.)
Peki müstafiliğin başlangıcını kura tarihi olarak gösteren bir örnek var mı?
Evet, bu konuda bir örnek sunabiliriz. Üç atamanın toplamından müstafilik tarihinin kura çekim tarihi ile başladığını çıkarıyoruz.
Örneğimiz şu:
- 88.DHY kurası (2019 yılının büyük ataması) 11.09.2019 tarihinde çekildi.
- 88.DHY kurası (2019 yılının büyük ataması) tebligatı 26.09.2019 tarihinde yayınlandı.
- 88.DHY kurasında müstafi kalan hekimler ertesi yılın (2020 yılının) büyük atamasına girmek istediler. Bir yıl sornaki atama olduğu için 94.DHY kurası için önceki yıl müstafi kalmış yüzlerce kişi dilekçe gönderdi.
- 88.DHY'de müstafi kalan hekimler 94.DHY kurasına alınmadı, çünkü 94.DHY kurası 02.09.2020 tarihinde çekildi. Bir yıllık ceza süreleri dolmamış oluyordu kura gününe göre.
- Bu kişiler bir sonraki atama olan 95.DHY kurasına başvurdular ve 95.DHY kura isim listesinde adları yer aldı. 95.DHY kurasının son başvuru tarihi 23.09.2020'idi.
- Şayet bu kişilerin müstafilik başlangıçları tebligat tarihleri olsaydı (26.09.2019) 95.DHY kurası başvurusu son gününde (23.09.2020) halen ceza süreleri dolmamış oluyordu.
- Baz alınan gün kura günü olduğunda ise 94.DHY'yi kaçırırlarken 95.DHY'yi kaçırmadılar.
Ekleme:
Müstafiliğin başlangıç tarihinin kura günü olduğunu gösteren bir diğer örnek 2021 yılının büyük ataması olan 100.DHY'de yaşandı. Gidişat şu şekildeydi:
- 2020 yılının büyük ataması (94.DHY) 02.09.2020 tarihinde çekildi, tebligatı 26.09.2020 tarihinde yayınlandı.
- 94.DHY'de müstafi kalan hekimler 100.DHY'ye başvurdu ve kura isim listesine alındılar.
- 100.DHY kurası 09.09.2021 tarihinde çekilecek. Yani önceki yılın kurasından sonra (1 yıl + 1 hafta), tebligatından önce.
- Müstafilik başlangıç tarihi kura günü olduğu için isim listesine alındılar, tebligat tarihi olsaydı bir yıl dolmamış olacağı için listeye alınmayacaklardı.
